THC Là Phí Gì? THC (Terminal Handling Charge) là phí xử lý container tại cảng, được thu để chi trả cho các hoạt động bốc xếp, di chuyển và quản lý container trong khu vực cảng biển. Khoản phí này bao gồm các chi phí liên quan đến việc nâng container từ tàu xuống bãi cảng hoặc từ bãi cảng lên tàu, cũng như các hoạt động xử lý container trong phạm vi cảng biển. Mặc dù là một thành phần quan trọng trong cấu trúc chi phí vận chuyển quốc tế, THC vẫn còn gây nhầm lẫn cho nhiều chủ hàng và doanh nghiệp mới tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu. Bài viết này F&F Logistics sẽ giải thích rõ về bản chất của phí THC, cách phân loại, phương thức tính toán và tầm quan trọng của nó trong chuỗi logistics toàn cầu.
Định Nghĩa Và Bản Chất Của Phí THC
THC được định nghĩa chính xác là khoản phí dùng để thanh toán cho các dịch vụ xử lý container tại cảng biển. Phí này phát sinh khi container được bốc xếp từ tàu xuống cảng, hoặc từ cảng lên tàu, cũng như các hoạt động di chuyển container trong phạm vi cảng. Terminal Handling Charge được áp dụng rộng rãi tại các cảng biển trên toàn thế giới, mặc dù mức phí và cách tính có thể khác nhau tùy theo từng cảng và từng quốc gia.
Bản chất của phí THC là chi trả cho việc sử dụng cơ sở hạ tầng và dịch vụ tại cảng biển. Điều này bao gồm chi phí vận hành cần cẩu, xe nâng, bãi chứa container, nhân công và các chi phí quản lý liên quan. Phí THC không chỉ đơn thuần là một khoản thu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và nâng cấp cơ sở hạ tầng cảng biển, đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra hiệu quả và an toàn.
Các Hoạt Động Được Chi Trả Bởi Phí THC:
| Hoạt Động | Mô Tả | Trang Thiết Bị Liên Quan |
| Bốc xếp container | Nâng/hạ container từ tàu xuống cảng hoặc ngược lại | Cần cẩu STS (Ship-to-Shore) |
| Di chuyển container | Vận chuyển container trong khu vực cảng | Xe đầu kéo, xe nâng RTG |
| Xếp chồng container | Sắp xếp container tại bãi theo quy tắc | Cần cẩu khung, xe nâng container |
| Kiểm tra container | Kiểm tra tình trạng, niêm phong container | Thiết bị kiểm tra, camera |
| Quản lý thông tin | Cập nhật vị trí, trạng thái container | Hệ thống IT quản lý cảng (TOS) |
| An ninh container | Đảm bảo an toàn cho hàng hóa trong khu vực cảng | Hệ thống giám sát, nhân viên an ninh |
Phân Loại Phí THC Trong Logistics
Phí THC được phân loại thành hai loại chính dựa trên vị trí phát sinh: THC đầu đi (Origin THC – OTHC) và THC đầu đến (Destination THC – DTHC). Sự phân chia này giúp xác định rõ trách nhiệm chi trả giữa người gửi hàng và người nhận hàng trong quá trình vận chuyển quốc tế. OTHC phát sinh tại cảng xuất khẩu, nơi container được nạp hàng và xếp lên tàu, thường thuộc trách nhiệm của người gửi hàng theo điều khoản FOB.
DTHC phát sinh tại cảng nhập khẩu, nơi container được dỡ từ tàu xuống và chuẩn bị cho quá trình giao hàng, thường thuộc trách nhiệm của người nhận hàng. Tuy nhiên, việc xác định người chịu trách nhiệm thanh toán các loại THC còn phụ thuộc vào điều khoản thương mại (Incoterms) được áp dụng trong hợp đồng mua bán. Đây là điểm quan trọng mà các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần nắm rõ để tránh những tranh chấp không đáng có.
Danh Sách Các Điểm Khác Biệt Giữa OTHC Và DTHC:
- Địa điểm phát sinh: OTHC tại cảng xuất khẩu, DTHC tại cảng nhập khẩu
- Thời điểm thanh toán: OTHC trước khi hàng được xếp lên tàu, DTHC trước khi nhận container
- Người chịu trách nhiệm: Phụ thuộc vào điều khoản Incoterms trong hợp đồng mua bán
- Đơn vị thu phí: OTHC thường do hãng tàu/đại lý tại nước xuất khẩu thu, DTHC do hãng tàu/đại lý tại nước nhập khẩu thu
- Mức phí: Có thể khác nhau tùy theo chính sách của cảng và quốc gia
- Đồng tiền thanh toán: OTHC thường thanh toán bằng đồng tiền nước xuất khẩu, DTHC bằng đồng tiền nước nhập khẩu
Cách Tính Phí THC Trong Vận Chuyển Container
Phí THC được tính toán dựa trên nhiều yếu tố, trong đó kích thước container là yếu tố quan trọng nhất. Phí THC cho container 20 feet thường thấp hơn so với container 40 feet do sự khác biệt về diện tích chiếm dụng và khối lượng xử lý. Các cảng biển hoặc hãng tàu thường có biểu phí THC riêng cho từng loại container, bao gồm container thường (dry), container lạnh (reefer), container quá khổ (over-dimension), và các loại đặc biệt khác.
Ngoài kích thước container, trọng lượng hàng hóa cũng có thể ảnh hưởng đến phí THC trong một số trường hợp, đặc biệt là với container hàng nặng cần thiết bị xử lý đặc biệt. Hầu hết các cảng biển sẽ có biểu phí THC cụ thể và công khai, tuy nhiên mức phí có thể thay đổi theo thời gian do sự biến động của chi phí vận hành, nhân công và các yếu tố kinh tế khác.
Mức Phí THC Tham Khảo Tại Một Số Cảng Lớn:
| Cảng Biển | THC Container 20′ (USD) | THC Container 40′ (USD) | THC Container Lạnh 20′ (USD) | THC Container Lạnh 40′ (USD) |
| Cát Lái (TP.HCM) | 55-65 | 85-95 | 90-100 | 130-140 |
| Hải Phòng | 50-60 | 75-85 | 85-95 | 120-130 |
| Singapore | 160-180 | 240-260 | 250-270 | 350-370 |
| Hong Kong | 180-200 | 270-290 | 280-300 | 390-410 |
| Rotterdam | 190-210 | 280-300 | 300-320 | 420-440 |
| Los Angeles | 230-250 | 350-370 | 380-400 | 520-540 |
Lưu ý: Mức phí trên chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo thời gian. Vui lòng kiểm tra biểu phí hiện hành tại từng cảng cụ thể.
Tầm Quan Trọng Của Phí THC Trong Chuỗi Logistics
Phí THC đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển. Khoản phí này giúp các cảng có nguồn lực để đầu tư vào trang thiết bị hiện đại, nâng cao hiệu suất xử lý container, đồng thời đảm bảo an toàn trong quá trình bốc xếp hàng hóa. Việc thu phí THC một cách hợp lý tạo điều kiện cho cảng biển cung cấp dịch vụ chất lượng cao, góp phần đẩy nhanh quá trình thông quan và giảm thời gian lưu container tại cảng.
Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, việc hiểu rõ về phí THC giúp lập kế hoạch tài chính chính xác và tránh những chi phí phát sinh không mong muốn. THC chiếm một phần đáng kể trong tổng chi phí vận chuyển quốc tế, do đó việc biết cách tính toán và đàm phán phí THC có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí logistics, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Phí THC Trong Bối Cảnh Xuất Nhập Khẩu Tại Việt Nam
Tại Việt Nam, phí THC được áp dụng tại các cảng biển lớn như Cát Lái (TP.HCM), Hải Phòng, Đà Nẵng và các cảng khác. Mức phí THC tại Việt Nam thường thấp hơn so với các cảng lớn trong khu vực như Singapore, Hong Kong hay Thượng Hải. Tuy nhiên, việc tính toán và thu phí THC tại Việt Nam đôi khi vẫn gây nhầm lẫn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty mới tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.
Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam đã ban hành các quy định về khung giá dịch vụ cảng biển, trong đó có phí THC, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp lý trong việc thu phí. Các hãng tàu và đại lý vận tải tại Việt Nam thường công bố biểu phí THC trên website hoặc trong báo giá vận chuyển để khách hàng có thể nắm rõ thông tin trước khi quyết định sử dụng dịch vụ.
Danh Sách Những Lưu Ý Khi Thanh Toán Phí THC Tại Việt Nam:
- Kiểm tra biểu phí hiện hành: Luôn cập nhật biểu phí THC mới nhất từ hãng tàu hoặc đại lý
- Xác định rõ người chịu phí: Dựa trên điều khoản Incoterms trong hợp đồng mua bán
- Thời hạn thanh toán: Thường phải thanh toán trước khi nhận lệnh giao hàng (DO) hoặc trước khi container đến cảng
- Hình thức thanh toán: Chuyển khoản ngân hàng, thanh toán trực tuyến hoặc tại quầy đại lý
- Chứng từ thanh toán: Lưu giữ biên lai THC cho mục đích kế toán và thuế
- Phí phát sinh: Lưu ý các phí phát sinh liên quan như phí lưu container quá hạn (demurrage) nếu không làm thủ tục kịp thời
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Mức Phí THC
Mức phí THC không cố định mà chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Vị trí địa lý của cảng biển đóng vai trò quan trọng, với các cảng tại các trung tâm thương mại lớn thường có mức phí cao hơn do chi phí vận hành và giá trị đất đai cao. Quy mô và hiện đại hóa của cảng cũng ảnh hưởng đến mức phí, khi các cảng có trang thiết bị hiện đại thường tính phí cao hơn để bù đắp chi phí đầu tư.
Chính sách của chính phủ và cơ quan quản lý cảng có thể tác động đến việc định giá THC thông qua các quy định về khung giá dịch vụ. Ngoài ra, biến động về tỷ giá hối đoái, lạm phát và chi phí nhân công cũng ảnh hưởng đến mức phí THC theo thời gian. Chính vì vậy, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần thường xuyên cập nhật thông tin về biểu phí để lập kế hoạch tài chính chính xác.
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Mức Phí THC:
| Yếu Tố | Mức Độ Ảnh Hưởng | Giải Thích |
| Vị trí địa lý cảng | Cao | Cảng tại trung tâm thương mại lớn có phí cao hơn |
| Quy mô và hiện đại hóa | Cao | Cảng hiện đại có chi phí vận hành cao hơn |
| Chính sách quản lý | Trung bình | Quy định của chính phủ về khung giá dịch vụ |
| Tỷ giá hối đoái | Trung bình | Ảnh hưởng đến phí THC tính bằng ngoại tệ |
| Chi phí nhân công | Trung bình | Lương và phúc lợi của công nhân cảng |
| Mùa vụ xuất nhập khẩu | Thấp | Phí có thể tăng trong mùa cao điểm |
| Cạnh tranh giữa các cảng | Thấp | Cảng cạnh tranh có thể giảm phí để thu hút khách hàng |
Cách Tối Ưu Hóa Chi Phí THC Cho Doanh Nghiệp
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể áp dụng nhiều biện pháp để tối ưu hóa chi phí THC trong hoạt động logistics. Việc đàm phán hợp đồng dài hạn với hãng tàu hoặc đại lý vận tải có thể giúp doanh nghiệp nhận được mức giá ưu đãi cho phí THC, đặc biệt khi có khối lượng vận chuyển lớn và thường xuyên. Lựa chọn điều khoản Incoterms phù hợp trong hợp đồng mua bán cũng là một chiến lược quan trọng để kiểm soát trách nhiệm thanh toán phí THC.
Lập kế hoạch vận chuyển hợp lý giúp tránh các khoản phí phát sinh không cần thiết liên quan đến THC. Doanh nghiệp nên chủ động hoàn thành các thủ tục hải quan và chuẩn bị đầy đủ chứng từ trước khi container đến cảng để tránh phí lưu container quá hạn (demurrage) hoặc phí lưu bãi (storage). Việc sử dụng dịch vụ của các công ty logistics chuyên nghiệp cũng có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa không chỉ phí THC mà còn toàn bộ chi phí vận chuyển.
Những Hiểu Lầm Phổ Biến Về Phí THC
Có nhiều hiểu lầm phổ biến về phí THC trong cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Một trong những hiểu lầm lớn nhất là cho rằng THC đã bao gồm trong cước vận chuyển (freight). Trong thực tế, THC thường là một khoản phí riêng biệt và được tính toán, thu phí riêng với cước vận chuyển. Trừ khi được đề cập rõ ràng là “all-in rate” (giá trọn gói), doanh nghiệp cần tính đến cả phí THC khi lập ngân sách vận chuyển.
Một hiểu lầm khác là THC tại tất cả các cảng biển đều giống nhau. Thực tế, mức phí THC có thể khác biệt đáng kể giữa các cảng, thậm chí trong cùng một quốc gia. Việc hiểu rõ cấu trúc và mức phí THC tại từng cảng là điều cần thiết để doanh nghiệp có thể lập kế hoạch tài chính chính xác. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cũng nhầm lẫn giữa phí THC với các loại phí cảng khác như phí lưu bãi (storage), phí dịch vụ container (container service charge), hoặc phí kiểm tra container (container inspection fee).
Kết Luận
Hiểu biết đầy đủ về phí THC là điều cần thiết đối với mọi doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu. Terminal Handling Charge không chỉ đơn thuần là một khoản chi phí mà còn phản ánh giá trị của dịch vụ bốc xếp container tại cảng biển, đóng góp vào việc duy trì và phát triển cơ sở hạ tầng logistics quốc tế. Doanh nghiệp cần nắm rõ bản chất, cách tính toán và các yếu tố ảnh hưởng đến phí THC để lập kế hoạch tài chính chính xác và tối ưu hóa chi phí vận chuyển.
Tôi là Nguyễn Phương Founder và CEO của F&F Logistics – người đứng sau sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp F&F Logistics trong những năm gần đây. Với tư duy đổi mới và tinh thần cầu tiến, tôi sẽ đưa F&F Logistics trở thành đối tác tin cậy trong lĩnh vực vận chuyển và xuất nhập khẩu.